Γενικά στοιχεία Ιστορίας
Η ιστορία της Κισσάμου χάνεται στα βάθη των αιώνων και συνδέεται άμεσα με την ιστορία όχι μόνο του νομού Χανίων, αλλά και της Κρήτης γενικότερα. Μαρτυρίες νεολιθικής κατοίκησης έχουμε στο σπήλαιο της Αγίας Σοφίας στα Τοπόλια, ενώ (λίγα αλλά όχι ασήμαντα) στοιχεία για την ύπαρξη οργανωμένων οικισμών κατά την μινωική εποχή έχουμε στα Νωπήγεια, στην περιοχή της Χρυσοσκαλίτισσας, νότια της Φαλασάρνας, στα Βιγλιά Γραμβούσας και στην Κίσαμο. Σ' όλη την ιστορική της πορεία η Κίσσαμος αναπτύσσει πλούσια εμπορική και οικονομική δραστηριότητα-άλλοτε μεγαλύτερη και άλλοτε μικρότερη. Σ΄αυτήν βοηθά η γεωγραφική της θέση: Περιοχή παραθαλασσία με εύφορα εδάφη στο βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα της, Πύλης της Κρήτης. Τη γεωγραφική της θέση, όπως άλλωστε και της Κρήτης, επιβουλεύονται πολλοί εχθροί (Αχαιοί, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Ενετοί, Τούρκοι) και πολεμικές συγκρούσεις συχνά ξεσπούν με σκοπό την κατάκτηση της.
Στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (μέχρι 69π.χ.) η δυτική Κρήτη παρουσιάζει πρωταρχική θέση και σημαντική εποικιστική δραστηριότητα. Στην περιοχή αναφέρονται από αρχαίους συγγραφείς περισσότερες από 40 πόλεις ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται, και οι ακόλουθες που γεωγραφικά ανήκουν στην περιοχή Κισσάμου: Ιναχώριον, Φαλάσαρνα, Κίσσαμος, Μήθυμνα, Πολυρήνια, Ρόκκα. Από τις σημαντικότερες και ισχυρότατες ανεξάρτητες πόλεις της Δυτ. Κρήτης ήταν η Πολυρρήνια μαζί με το επίνειο την Κίσσαμο, και η Φαλάσσαρνα. Λείψανα απο τις πόλεις αυτές,, αλλά και από άλλες λιγότερο σημαντικές είναι ορατά σήμερα, ενώ πραγματοποιούνται σημαντικές ανασκαφές για να έρθουν στο φως και άλλα ευρήματα και να φωτιστεί περισσότερο η τοπική ιστορία.
Ανάπτυξη παρατηρείται στην περιοχή της Κισσάμου και στη ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ. Με την επικράτηση των Ρωμαίων στο νησί (69π.χ.) σταματούν οι εσωτερικοί εμφύλιοι πόλεμοι και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για οικονομική ανάπτυξη. Η πόλη της Κισσάμου γνωρίζει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη της την περίοδο αυτή. Η Πολυρρήνια αναπτύσσεται κι αυτή και ευνοείται απο τους Ρωμαίους για την στάση που κράτησε στον αγώνα κατάκτησης. Δηλαδή δε συμμετείχε στον κοινό αγώνα που διεξήγαγαν οι κρητικές πόλεις εναντίον των Ρωμαίων.